خلاصه استاندارد «آب معدنی طبیعی- ويژگي‌ها و روش‌هاي آزمون» به شماره 2441

آب معدنی طبیعی:
آبی که از سفره‌های آب زیرزمینی عمیق و بکر منشاء می‌گیرد و با آب آشامیدنی به دلایل زیر قابل تشخیص است:
- با دارا بودن املاح معدنی خاص، عناصر کمیاب و دیگر ترکیبات معدنی مشخص می‌شود.
- از منابع طبیعی مانند چشمه و نقاط حفاری شده از سفره‌های آب زیرزمینی بدست می‌آید، و کلیه اقدامات احتیاطی برای جلوگیری از هر گونه آلودگی یا تأثیرات خارجی روی کیفیت آن باید انجام شود.
- ترکیبات آن در فصول مختلف سال از ثبات نسبی برخوردار است.
- تحت شرایطی که ویژگی‌های آن تغییر نکند، جمع‌آوری می‌شود.
- در نزدیک‌ترین محل ممکن به سرچشمه آب، تحت شرایط بهداشتی خاص بسته‌بندی می‌شود.
- هیچ گونه فرایند پالایش به جز فرآیندهایی که این استاندارد تعیین شده است در مورد آن به کار نرفته است.
انواع آب معدنی طبیعی:
گازدار، بدون گاز، گاززدایی شده، غنی شده با گاز دی‌اکسیدکربن از منبع و گازدار شده
آب معدنی طبیعی گازدار:
آب معدنی طبیعی است که پس از پالایش‌های مجاز طبق این استاندارد، بسته‌بندی، دارای دی‌اکسیدکربن به همان میزانی است که آب معدنی طبیعی در سرچشمه آب داشته است و گاز دی‌اکسیدکربن بطور آشکار در شرایط فشار و دمای متعارف محیط از آن متصاعد می‌شود.
آب معدنی طبیعی بدون گاز:
آب معدنی طبیعی است که بطور طبیعی و پس از پالایش‌های مجاز و بسته‌بندی، فاقد گاز دی‌اکسیدکربن به میزانی است که بطور آشکار در شرایط فشار و دمای متعارف محیط، از آن متصاعد شود.
آب معدنی طبیعی گاززدایی شده:
آب معدنی طبیعی است که پس از پالایش‌های مجاز بسته‌بندی، میزان دی‌اکسیدکربن آن حذف شده است.
آب معدنی طبیعی غنی شده با گاز دی‌اکسید کربن از منبع:
آب معدنی طبیعی است که پس از پالایش‌های و بسته‌بندی، دارای دی‌اکسیدکربن به میزان بیشتری نسبت به مقدار آن در محل منشأ آب باشد. ضمناً این گاز از خود منشأ آب معدنی طبیعی تأمین می‌شود.
آب معدنی طبیعی گازدار شده:
آب معدنی طبیعی است که پس از پالایش‌های مجاز و قبل از بسته‌بندی، از منبع دیگری گاز به آن اضافه می‌شود.
شرایط منبع آب معدنی طبیعی:
برای بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی به عنوان آب معدنی طبیعی، منبع آب از حیث اطمینان از دارا بودن و احراز شرایط لازم، به ویژه از نظر وجود ثبات نسبی در نتایج آزمون PH، TDS، کلرید، سختی کل، کلسیم و منیزیم، سولفات، نیترات و نیتریت مربوط به نمونه آب منبع در چهار فصل پی در پی، باید مورد بررسی و تأیید از سوی مراجع قانونی و ذی‌صلاح کشور، قرار گیرد.
ویژگی‌های ظاهری:
طعم و بو: آب معدنی طبیعی بسته‌بندی شده، باید فاقد هر گونه طعم و بوی نامطلوب باشد.
بیشینه مجاز فلزات سنگین، مواد شیمیایی، ترکیبات شیمیایی آلی و باقیمانده سموم و آفت کش و پرتوزایی در جداول این استاندارد درج شده است.
شرایط بهداشتی تولید:
آب معدنی طبیعی، باید در شرایط بهداشتی، مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 2606، تولید و بسته‌بندی شود.
حمل‌ونقل آب معدنی طبیعی در ظروف حجیم برای بسته‌بندی یا برای هر فرآیند دیگری، قبل از بسته‌بندی ممنوع است. پالایش‌های فیزیکی مجاز عبارتند از جداسازی اجزای ناپایدار مثل ترکیبات محتوی آهن، منگنز، سلفور و آرسنیک به وسیله هوادهی، دکانته کردن یا صاف کردن. پالایش‌های مجاز باید در شرایطی انجام شود که در میزان ترکیبات آب معدنی طبیعی (مواد متشکله آن) تغییری ایجاد نشود. برای از بین بردن عامل‌های میکروبی، استفاده از اشعه فرابنفش، ازن زنی، اسمز معکوس و سایر گندزداهای شیمیایی، مجاز نمی‌باشد.
بسته‌بندی:
1-آب معدنی طبیعی باید در ظروف تمیز و غیر قابل نفوذ (حداکثر 5 لیتری)، بسته‌بندی شود.
2-ویژگی‌های ظروف شیشه‌ای مورد استفاده در بسته‌بندی آب معدنی طبیعی، باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 1409 باشد.
3-ویژگی‌های ظروف پلی اتیلن ترفتالات مورد استفاده در بسته‌بندی آب معدنی طبیعی، باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 11610 باشد.
4- ویژگی‌های کیسه‌های پلاستیکی با لایه آلومینیم مورد استفاده در بسته‌بندی اب معدنی طبیعی، باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 3191 باشد.
5- ویژگی‌های بسته های چندلایه مقوایی با لایه آلومینیم مورد استفاده در بسته‌بندی آب معدنی طبیعی، باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 6021 باشد.
6- ویژگی‌های ظروف پلی استایرن مورد استفاده در بسته‌بندی آب معدنی طبیعی، باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 11547 باشد.

- ظروف پلاستیکی، پلیمری و شیشه‌ای مورد استفاده در بسته‌بندی آب معدنی طبیعی، باید از نوع مجاز برای مواد غذایی، کاملاً شفاف و بدون رنگ باشد و هیچ گونه اثر سوئی روی فرآورده نهایی، نداشته باشد.
نشانه‌گذاری:
موارد زیر باید بر روی هر بسته (بطری) به طور واضح، مشخص، خوانا، پاک‌نشدنی و قابل دیدن در شرایط عادی خرید و مصرف، نوشته، چاپ و یا برچسب شود:
الف- نام و نوع فرآورده؛
ب- نام و محل جغرافیایی سرچشمه آب معدنی طبیعی؛
پ- نام و نشانی کامل تولیدکننده؛
ت- نام تجارتی؛
ث- جدول مقادیر ترکیبات شیمیایی موجود در آب معدنی طبیعی؛
ج- حجم بر حسب سیستم متریک (SI)؛
چ- شماره پروانه ساخت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛
ح- سری ساخت؛
خ- تاریخ تولید (روز، ماه، سال)
د- تاریخ انقضاء قابلیت مصرف (روز، ماه، سال)
ذ- شرایط نگهداری با درج عبارت «دور از تابش مستقیم نور خورشید و در جای خنک (دور از یخ‌زدگی) نگهداری شود»
ر- درج هر گونه مطالب گمراه کننده، به طور مثال «نوشتن خواص درمانی به هر صورت و عنوان» و «استفاده از هر گونه واژه، اصطلاح و عبارت و یا تصاویر و اشکال گمراه‌کننده» بر روی هر بسته (بطری) ممنوع است؛
ز- عبارت «ساخت ایران»؛
ژ- علامت استاندارد

تهیه و تنظیم: مینا ناصری

آرشیو اخبار