جمعه 10 فروردین 1403   10:19:37
نظر سنجی
نحوه تدوين استانداردهاي بين المللي IEC
1395/10/11 شنبه
نحوه تدوین استانداردهای بین المللی IEC

یک استاندارد بین المللی، نتیجه توافق بین کشورهای عضو IEC می باشد. استانداردهای بین المللی می توانند عینا مورد استفاده قرار گرفته و یا با تلفیق استانداردهای ملی کشورهای مختلف اجرا گردند.
آماده سازی یک استاندارد جدید IEC طبق مراحل زیر انجام می شود (برای جزئیات بیشتر به راهنمای ISO/IEC Directives, Part 1 مراجعه گردد).

1-  مرحله مقدماتی (Preliminary stage, PWI)

این مرحله شامل پروژه هایی است که برای آینده در نظر گرفته شده اند و در حال لازم برای تدوین آماده نیستند. این پروژه ها نیازمند کار مقدماتی مانند تعریف بهتر، جمع آوری اطلاعات و داده ها یا آزمون های بین آزمایشگاهی (round-robin tests)  برای تدوین استاندارد می باشند که این موارد بخشی از فرآیند استانداردسازی نمی باشد.

این مرحله می تواند برای انجام دقیق مرحله پیشنهاد تدوین جدید و تهیه پیش نویس اولیه مورد استفاده قرار می گیرد. ارتقاء اینگونه موارد به مرحله آماده سازی، طبق روش های اجرائی معمول، منوط به تصویب می باشند.

2- مرحله پیشنهاد (Proposal stage)

پیشنهاد پروژه جدید (New Work Item Proposal, NP)

پیشنهاد پروژه جدید معمولا از صنعت یکی از کشورهای عضو IEC نشات می گیرد. این پیشنهاد با تکمیل یک فرم، بین اعضای فنی/ فرعی مرتبط توزیع می شود.

پیشنهاد یک پروژه جدید پس از گذشت مهلت پاسخوگی 3 ماه برای دریافت اظهارنظرات و رای ها تصویب می شود، اگر:
  • اکثریت آراء اعضای P کمیته، مثبت باشد و
  • اعضای P که پیشنهاد پروژه جدید مورد تصویب آنها می باشد، کارشناسانی را معرفی نمایند. حداقل تعداد کارشناسان معرفی شده برای کمیته های دارای 16 عضو P یا کمتر، 4 نفر و برای کمیته های دارای 17 عضو P یا بیشتر، 5 نفر می باشد
پیشنهاد پروژه جدید (NP) می تواند به عنوان پیشنهاد یک استاندارد جدید، یک بخش جدید از استاندارد موجود یا یک ویژگی فنی در نظر گرفته شود.
پیشنهاد پروژه جدید می تواند توسط یک نهاد ملی، دبیرخانه کمیته فنی یا فرعی، یک کمیته فنی یا فرعی دیگر، یک سازمان مرتبط (liaison)، هیات مدیره فنی یا یکی از گروه های مشورتی آن یا دبیر کل IEC مطرح شود.

3- مرحله آماده سازی (Preparatory stage)

پیش نویس کاری (Working Draft, WD)

در این مرحله، بطور معمول پیش نویس کاری توسط رهبر پروژه، در تیم پروژه تهیه می شود. مدت زمان در دسترس بودن پیش نویس کاری (در صورتیکه با پیشنهاد ارسال نشده باشد) 6 ماه است.

مرحله آماده سازی هنگامی پایان می پذیرد که پیش نویس کاری برای توزیع بین اعضای کمیته/ فرعی به عنوان اولین پیش نویس کمیته (CD) در دسترس قرار بگیرد و توسط دفتر دبیر کل IEC ثبت شود. کمیته همچنین می تواند برای برآورده کردن نیازهای ویژه بازار، تصمیم به انتشار پیش نویس نهایی کاری به عنوان PAS (Publicly Available Specifications) بگیرد.

4- مرحله کمیته  (Committee Stage)
پیشنویس کمیته برای اظهار نظر (Committee Draft for comments, CD)

در این مرحله، پیش نویس استاندارد به عنوان پیش نویس کمیته (CD) جهت دریافت اظهارنظر برای اعضای کمیته فنی/فرعی ارسال می گردد. CD به مدت 12 ماه در دسترس می باشد.
مرحله کمیته، مرحله مهم و اصلی می باشد و در این مرحله اظهارنظرات اعضا با دیدگاه رسیدن به اجماع نظر در خصوص محتوای فنی دریافت می شود و مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین اعضا باید متون پیش نویس های کمیته را بدقت مطالعه و کلیه اظهارنظرات مرتبط را در این مرحله ارسال نمایند.
پیش نویس کمیته به محض آماده سازی، بین کلیه اعضای O و P کمیته فنی/ فرعی جهت مطالعه و بررسی با اشاره به آخرین مهلت پاسخگویی، توزیع می گردد. این پیش نویس به مدت 2، 3 یا 4 ماه برای اعضا جهت ارائه اظهارنظرات در دسترس می باشد.

5- مرحله پرسش  (Enquiry Stage)
پیش نویس کمیته برای رای (Committee Draft for Vote, CDV) 

قبل از رسیدن به مرحله تصویب، پیش نویس کمیته برای رای گیری (CDV) به دو زبان (انگلیسی و فرانسوی) به کلیه اعضای کمیته فنی/فرعی با مهلت پاسخگویی 3 ماهه ارسال می شود. این مرحله آخرین مرحله ای است که اظهارنظرات فنی می توانند مورد بررسی قرار بگیرند. CDV در صورتی تصویب می شود که:
  • حداقل دو سوم اعضای P، رای مثبت دهند و اگر
  • تعداد رای های منفی ارسالی توسط کلیه اعضا از یک چهارم کلیه رای ها تجاوز نکند.  
یادآوری: اگر یک CDV، بدون هیچ رای منفی مورد تصویب قرار بگیرد و هیچگونه اصلاحات فنی وجود نداشته باشد، این پیش نویس بطور مستقیم به مرحله انتشار خواهد رفت.
هنگامیکه تصمیم بر انتشار این مدرک به عنوان یک ویژگی فنی (نه یک استاندارد بین المللی)، باشد فقط اولین معیار حداقل دوسوم آراء مثبت مورد نیاز است و نسخه بازنگری شده جهت انتشار به دفتر مرکزی IEC ارسال می شود.

6- مرحله تصویب (Approval stage)
پیش نویس نهایی استاندارد بین المللی(Final Draft International Standard, FDIS)


FDIS بین کلیه اعضاء با مهلت رای گیری دو ماهه توزیع می شود. رای هر یک از اعضا باید به صورت یکی از موارد: مثبت، منفی یا ممتنع باشد و با رای مثبت، ارسال اظهارنظر مجاز نمی باشد. 
یک FDIS در صورتی تصویب می شود که:
  • حداقل، دوسوم اعضای P رای مثبت دهند و اگر
  • تعداد رای های منفی، کمتر از 25% کل آراء صادر شده باشد.
در صورتیکه این مدرک مورد تصویب قرار بگیرد، به مرحله نهایی انتشار می رود و در صورت عدم تصویب به TC یا SC مربوطه ارجاع داده می شود.

7- مرحله انتشار
مسئولیت این مرحله بطور کامل بر عهده دفتر مرکزی IEC می باشد.
به محض تصویب پیش نویس نهایی استاندارد (FDIS)، فقط تغییرات اندک ویرایشی در متن نهایی اعمال می گردد و استاندارد بین المللی در فاصله زمانی یک و نیم ماه پس از تصویب FDIS منتشر می شود.